LATTROP-BREKLENKAMP – Wie waren de ‘juffers’ van ‘t Stift Wietmarschen die bijna vier eeuwen geleden zes gebrandschilderde ramen aan het Huis Breckelenkamp schonken. Waar zijn ze gebleven toen ze in 1882 na een tentoonstelling in Zwolle spoorloos verdwenen? Op deze en andere vragen geeft Matthijs Wanrooij een antwoord in zijn boek ‘Zeewezens van glas’ dat vrijdag 15 november in het ‘Huis’ door de Nedersaksische Uitgeverij wordt gepresenteerd. De ramen werden als teken van dank aan de Heer van Breckelenkamp geschonken, omdat hij gedurende de 30-jarige oorlog het Stift had beschermd tegen het plunderende Zweedse krijgsvolk.
“Wanrooij verdiept zich in een boeiende geschiedenis die zowel de historische gebeurtenissen als de betekenis van de glas-in-lood ramen van het klooster als de regio belicht en niet in de laatste plaats de diepte van de band tussen het klooster Wietmarschen en het Huis Breckelenkamp.”
In zijn voorwoord – in het Nederlands en Duits – komt Carl Ferdinand Fúrst zu Bentheim und Steinfurt tot deze conclusie na het lezen van Wanrooij’s verslag.
Wanrooij – bewoner van het Huis – is van het begin af aan gefascineerd geweest door het raadsel van de verdwenen ramen. Nadat ze uit de gevel van het Huis waren verwijderd ten behoeve van de tentoonstelling, zijn ze in Zwolle in stukken aangekomen. Na de tentoonstelling verdwenen ze op mysterieuze wijze en ondanks nasporingen bleven ze spoorloos. Tot een winterse avond in 2017. Wanrooij ontving een telefoontje van Rob Bloemendaal, de nieuwe inventarisbeheerder van Twickel. Of hij onmiddellijk kon komen, want hij had iets belangrijks voor Wanrooij gevonden. Die liet zich geen twee keer vragen en nog dezelfde avond klommen beide mannen bij het schijnsel van een zaklantaarn naar de zolder van het kasteel. Daar zag Wanrooij in het schijnsel van de zaklantaarn een punt glas met daarop de tekst ‘ Aleida van Twickel’ uit een oude krant steken. De lang gezochte verdwenen ramen!
Die vondst – zeven jaar geleden – vormt het begin van een spannende hersteloperatie, want voor Wanrooij stond van meet af aan vast dat de ramen in ere hersteld moesten worden. Dat voornemen leidde een moeizame zoektocht naar de juiste mensen in. De stukken moest weer op de juiste plaats worden gelegd, er ontbraken stukjes en de bij elkaar gelegde stukken moest vervolgens tot hele ramen worden ‘gesmeed’. Dat plak- en knipwerk is uiterst zorgvuldig door Arnold Gevers en Albert Mensema (voorheen werkzaam bij het Historisch Centrum Overijssel) uitgevoerd. Geen eenvoudige opgave, want het was al snel duidelijk dat er sprake was van glaskunst van het hoogste niveau. Zelfs met de huidige moderne middelen nauwelijks te evenaren. Dat ware huzarenstuk werd uiteindelijk op miraculeuze wijze door de Enschedese glaskunstenares Betty Bulthuis geklaard.
Het hele proces dat heeft geleid tot herplaatsing in de Bloesemzaal van Breckelenkamp is als een spannende roman beschreven en de fraaie foto’s van Carlo ter Ellen dragen bij aan een duidelijke beeldvorming.
De ramen in de Bloesemzaal vormen op 15 november het decor bij de boekpresentatie.
Het boek ‘Zeewezens van glas’ is vanaf 16 november in de boekhandel en bij de uitgever beschikbaar.
Peter van der Molen
© Dinkelland Visie, 14 november 2024
