Jaarboek Twente 2025

Hanna van Hendrik raakte met haar muziektheater duizenden bezoekers met het verhaal van haar jeugd in een kleine Twentse gemeenschap, jaren 70: leven en overleven in een snel veranderende samenleving. In Jaarboek Twente het persoonlijke verhaal van actrice en programmamaker Johanna ter Steege.
Negen Twentse musea tonen evenzovele perspectieven op het Twentse verleden, waarbij het museum zelf al geschiedenis kan zijn als boerderij, station of havezathe. De Twentse bodem is ook een onuitputtelijke bron voor dat verleden: de spade en metaaldetector brengen menige verrassing naar boven.
En wat kan Twente nog verbeteren als het gaat om het ‘bewaarn en begriepn’ van dat verleden? We zijn er nog lang niet, blijkt uit deze jaargang, die tussen landgoed Weldam en Nino-Nordhorn ook markeboeken, poëzie en Reagan en Andropov op bezoek heeft.

Ik groeide op in Twente in het gehucht Notter, op een klein gemengd boerenbedrijf. Ik was zeer welkom en voelde mij liefderijk geborgen, met dank aan mijn ouders en grootouders en onze hechte Twentse plattelandsgemeenschap. Ik voel mij een bevoorrecht mens en weet dat dit geluk lang niet voor iedereen is weggelegd. 

Als ik over Weldam begin te vertellen, plaagt mijn echtgenote mij dat ik altijd bij Adam en Eva begin. Eigenlijk moet ik zelfs nog eerder beginnen, namelijk in de voorlaatste ijstijd. In die tijd bewoog een ijs-tong zich door de omgeving en die is verantwoordelijk voor het landschap waarin landgoed Weldam zich nu bevindt: de stuwwallen rondom Markelo en de vruchtbare beekdalen ten zuiden van Goor. Behalve aan de natuur hebben wij het Weldammerlandschap vooral ook te danken aan de Weldammers die dit gebied al vele generaties lang hebben beheerd.  
– Carll Moll

Eeuwenlang leek ons leven net zo ongemerkt te veranderen als de ‘breede rivieren’ die de dichter Marsman, denkend aan Holland,  ‘traag door oneindig laagland’ zag gaan. Toch schoten ontwikkelingen regelmatig ook in een hogere versnelling.  
Stoommachine en kunstmest leidden in de negentiende eeuw tot revoluties in de Twentse nijverheid en landbouw. Onmiskenbaar ‘kantelmomenten’ in onze geschiedenis. Zoals de komst van de eerste monniken, de Napoleontische tijd of de Wederopbouw na 1945 het leven in Twente ingrijpend veranderden. 
Voor Jaarboek Twente 2026 dagen we u uit dergelijke kantelpunten in ons verleden of heden te signaleren en te beschrijven. Grote of kleine versnellingen. Op elk terrein van het leven. In cultuur, taal en religie en via economie en stedenbouw tot onderwijs of oorlog. En van de entree van het eerste stenen gereedschap of de Gelderse Oorlogen tot de actuele, grootschalige Haagse woningbouwplannen voor Twente. 

Vanzelfsprekend zijn ook bijdragen over andere onderwerpen welkom. Voorstellen ontvangen we graag per mail: info@nedersaksische-uitgeverij.nl. Kopijdatum is 1 mei 2025.

Al sinds 1962 is het Jaarboek niet weg te denken als het gaat om de bestudering en beschrijving van de vele aspecten van de geschiedenis, cultuur, streektaal, archeologie, geologie, natuur, kunst, architectuur, markante personen, eigentijdse maatschappelijke, artistieke, politieke en economische ontwikkelingen van de regio Twente. De vele auteurs, zowel amateurs als professionals, bepalen vanaf het prille begin de veelkleurigheid en daardoor het bijzondere karakter van dit Jaarboek. De vele honderden artikelen zijn en blijven lezenswaard voor alle bewoners van Twente en daarbuiten; ze vormen een indrukwekkend bestand aan kennis en ervaring.

Redactieleden:

• Guus Goorhuis, eindredacteur
• Tonny Peters, redactiesecretaris
• Sascha Benerink
• Aukje Krommendijk
• Gerard Lage Venterink
• Jacobine Melis
• Christian Rijnberg